Bài học rút ra từ bài thơ Nhàn | Ngữ Văn 10

Đề bài: Những bài đã học về bài thơ Nhàn

Câu trả lời:

– Cần trân trọng những niềm vui giản dị từ cuộc sống, đừng vì những thứ vật chất, danh lợi hão huyền mà đánh đổi danh dự, nhân cách của mình.

– Sống hòa hợp với thiên nhiên.

Ngoài ra, các bạn sinh viên trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội hãy tham khảo thêm một số bài văn mẫu viết về tác phẩm Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm dưới đây.

1. Phân tích bài thơ Nhàn

Trong quan trường xưa, ai cũng muốn có một chân trong cung, kẻ muốn thì nhiều mà kẻ không muốn rời bỏ quan trường thì ít. Trạng nguyên Nguyễn Bỉnh Khiêm, một chí sĩ yêu nước, một nhà Nho tài ba đã về quê ở ẩn. Trong thời gian ở ẩn, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã sáng tác bài thơ Nhàn bày tỏ niềm vui vu vơ được rời bỏ chốn quan trường, đồng thời bày tỏ quan điểm của mình về chốn quan trường đó là “dại” hay “khôn”. Đọc bài thơ sẽ hiểu. quan điểm đó.

Nhan đề bài thơ thật độc đáo và đặc biệt. Tên sách chỉ có một câu nhưng đã nói lên tất cả những gì nhà thơ muốn gửi gắm. Một giọng nói yếu ớt thể hiện sự nhàn rỗi của con người trong cuộc sống thực. Thông thường, nhàn là ngồi mát ăn bát vàng, vậy nhàn mà Nguyễn Bỉnh Khiêm muốn nói đến là gì? Nhan đề độc đáo dường như có tác dụng lôi cuốn người đọc hơn khi bước vào những dòng tâm sự sẻ chia của nhà thơ.

Trước hết, hai câu thơ đầu với hình ảnh làng quê quen thuộc của Nguyễn Bỉnh Khiêm giới thiệu cuộc sống mà ông cho là nhàn nhã với mọi người:

“Một ngày, một cuốc, một cần câu

Thơ dù ai cũng vui”

Hình ảnh những vật dụng quen thuộc của công việc đồng áng tái hiện không gian yên ả, thanh bình của làng quê. Có thể các nhà Nho cứ mỗi kỳ nghỉ hè lại về làng để giữ cho tâm hồn trong sáng, không bon chen chốn kinh đô. Ngôi làng ấy không chỉ có những cảnh vật quen thuộc như cây đa, sân đình mà ở đây làng quê hiện lên trên cánh đồng của những người lớn tuổi. Hàng ngày, hàng giờ cuốc những thứ này là cả một công việc nặng nhọc của người nông dân. Nỗi vất vả suốt ngày bán mặt cho đất, lưng cho một nắng hai sương. Nhưng ở đây tác giả nói đây là một công việc nhàn nhã, tại sao vậy? Có thể nói, so với Nguyễn Bính khiêm tốn, đó là một công việc mệt mỏi, nhưng không mệt mỏi về trí óc hay tâm hồn. Ít ra ở đây anh có thể “chết” với thú vui ca hát phong cảnh làng quê, tận hưởng không khí thanh bình nơi đây.

Tiếp đến hai câu thơ sau, ta thấy quan niệm của nhà thơ “khôn ngoan” làm quan hay về quê làm bần nông để giữ cho mình khí tiết trong sạch:

“Tôi ngốc, tôi đang tìm một nơi bình yên.

Mọi người đến và mọi người đến và đi.”

Chắc hẳn trước sự lựa chọn của Nguyễn Bỉnh Khiêm, có thể nhiều người sẽ cho rằng ông ngu nên mới nói lên nỗi niềm riêng để thể hiện quan điểm sống của mình. Tác giả cho rằng ta ngu nên đến những nơi thôn dã hẻo lánh, người khôn nên đến những nơi ồn ào như quan trường. Có thể thấy ở đây tác giả đã bày tỏ điều ngược lại để làm rõ quan điểm của mình. Đồng thời qua đó ta thấy được cuộc sống của các nhà Nho xưa. Nho giáo không có gì quý hơn thanh danh và sự trong sạch, vì vậy ai cũng cố gắng hết sức để bảo vệ khí tiết của mình. Nơi vắng vẻ đây là làng mạc, nơi náo nhiệt là nơi ở của nhiều quan lại nguy hiểm.

Có vẻ như những nơi vắng vẻ rất nguy hiểm, nhưng chính những nơi náo nhiệt mới đáng sợ. Tại sao?, vì trong sâu thẳm nhiều người âm mưu nghiệp lớn hãm hại lẫn nhau, tranh giành phần hơn và có thể bất chấp mọi thủ đoạn để tiến thân. Chính vì thế mà nhà thơ chán ghét và đặc biệt như vậy thì nhà thơ cũng như mọi độc giả mới tự hiểu được đâu là dại đâu là khôn thật.

Cuộc sống thanh nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm được thể hiện rõ nét qua hai câu thơ tiếp theo. Đó là hình ảnh xuân, hạ, thu, đông, bốn mùa của đất trời, rồi con người ung dung ăn uống để thể hiện sự nhàn hạ:

“Mùa thu ăn măng, đông ăn mầm”

Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao”

Tác giả mùa thu ăn măng, mùa đông ăn giá, mùa xuân tắm, mùa hạ xuống ao. Cảnh sinh hoạt ở nông thôn của nhà thơ thật là đời thường nhưng qua đó ta thấy được một tâm hồn đồng điệu với thiên nhiên, sống hài hòa với thiên nhiên, ăn uống của thiên nhiên. Có thể nói nhà thơ đang hòa mình vào đất trời. Mùa đông ăn giá đỗ cũng là cái lạnh của gió mùa đông bắc. nhưng cuộc sống như vậy nhà thơ không cần lo nghĩ điều gì và theo quan điểm của nhà thơ đó là sự “nhàn”.

Cuộc sống nhàn nhã với vườn nho không chỉ hài hòa với thiên nhiên mà còn với rượu vang:

“Rượu ở gốc cây, tôi sẽ nhâm nhi

Trông giàu có, như một giấc mơ”

Ngay cả rượu cũng thực sự là thiên nhiên qua hình ảnh rượu với cây. Tiếng “cạch” ấy như vẽ nên hình ảnh một ông lão đưa ly rượu lên môi, nhấp một ngụm rồi đắm chìm trong hương rượu nồng nàn. Rồi mắt nó ngước lên trời mơ màng nhìn ra vịnh. Với Nguyễn Bỉnh Khiêm, đó là cuộc sống thanh đạm của nhà thơ, nhưng với ông, đó là cuộc sống giàu sang như mơ.

Bài thơ tả một nhà Nho về quê ở ẩn với niềm vui được lao động như bao người nông dân khác. Nếu người nông dân coi đó là điều nhàm chán thì với Nguyễn Bỉnh Khiêm đó là niềm vui. Một cuộc đời giản dị mà cao cả, với cái nhìn “trí tuệ” ta thấy một nhà Nho khiêm nhường và một tâm hồn cao thượng, yêu thiên nhiên vô cùng.

2. Nêu cảm nghĩ về cuộc đời và nhân cách của Nguyễn Bỉnh Khiêm qua bài thơ Nhàn

Nguyễn Bỉnh Khiêm là một nhà Nho, một nhà nho nổi tiếng thời Trịnh – Nguyễn. Sống trong thời loạn lạc, ông không ủng hộ bất cứ thế lực phong kiến ​​nào mà tìm đường trở về cố hương theo nếp sống Nho gia. Bài thơ Nhàn là một trong những tác phẩm viết bằng chữ Nôm của ông, trích từ tập thơ Bạch Vân Quốc ngữ của ông. Bài thơ phần nào thể hiện nhân sinh quan và quan niệm sống của tác giả trong xã hội hỗn loạn ngày nay. Cuộc đời của Nguyễn Bỉnh Khiêm hiện lên trong bài thơ là một cuộc đời bình dị, thanh đạm (giản dị) mà cao thượng, trong sáng. Bài thơ mở đầu bằng hai câu:

“Một ngày, một nước, một cần câu”

Thơ dù ai cũng vui”

Với cách sử dụng rất linh hoạt số lượng: “một”, nhịp thơ đều đặn có ngắt 2/2/3 kết hợp với những hình ảnh về công cụ lao động nông thôn: quả mai, diêm, cần câu đã cho ta thấy những công cụ cần thiết của đời sống nông thôn. Chính sự giản dị chân chất của những tư liệu lao động thô sơ ấy đã cho ta thấy một cuộc sống bình dị không lo toan của một danh nhân mưu sinh bằng ruộng vườn, bằng những thú vui thôn dã. Những câu thơ sau tiếp tục cho ta thấy nét giản dị của cuộc sống thôn quê qua bữa ăn hàng ngày của ông:

“Mùa thu ăn măng, đông ăn mầm”

Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao”

Món ăn của ông là những thứ có sẵn trên ruộng vườn, mùa nào thức nấy: măng, măng om, giá đỗ,…. những thứ rất bình dị thường ngày. Cuộc sống hàng ngày của chị như một nông dân thực thụ, cũng tắm ao hồ. Hai câu thơ miêu tả cuộc sống bốn mùa của tác giả, mùa nào cũng thong dong, nhàn nhã. Qua đó ta thấy được một lối sống thanh cao, nhẹ nhàng, tránh xa những lo toan đời thường. Ngoài việc thể hiện cuộc sống đời thường, tác giả còn thể hiện triết lý sống và nhân cách của mình:

“Tôi ngốc, tôi đang tìm một nơi bình yên.

Ôi trời, bạn đã đến một nơi hỗn loạn”

Tìm nơi “vắng vẻ” không phải là xa lánh đời mà là tìm nơi mình thích sống thoải mái, hòa nhập với thiên nhiên, xa rời chức vị, danh lợi để tìm nơi sang. nơi tư lợi, chạy theo lợi lộc vật chất, tranh giành, hãm hại lẫn nhau. Rõ ràng Nguyễn Bỉnh Khiêm cho rằng lối sống ung dung, xa lánh, không màng danh lợi. Tác giả mượn lời của người bình dân để nói lên quan niệm sống của mình, mặc cho người đời cho là khôn hay dại. Đó cũng là quan niệm của các nhà Nho vẫn tìm nơi yên tĩnh để ẩn náu. Nghệ thuật đối: “Ta” đối với “người”, “hoang dã” đối với “khôn ngoan”, “hoang vu” đối với “Chốn hỗn độn” tạo nên sự so sánh giữa hai lối sống, qua đó khẳng định triết lí nhân sinh. tác giả. Không những thế, hình ảnh của khổ thơ cuối một lần nữa khẳng định triết lí nhân sinh của tác giả:

“Rượu cho cây tôi sẽ uống

Thấy phú quý như mộng”

Trong hơi men nồng nàn và sự bình yên của làng quê, nhà thơ nhận ra rằng phú quý thực ra chỉ là một giấc mộng. Nó cũng sẽ nhanh chóng tan thành mây khói.

Đoạn thơ thể hiện quan niệm sống của nhà thơ, đồng thời ta thấy được cuộc sống nhàn tản nơi thôn dã của nhà thơ. Đó là một cuộc sống rất bình dị và yên bình, thanh đạm nhưng rất cao thượng. Nguyễn Bỉnh Khiêm đã thể hiện một tâm hồn, một nhân cách rất giản dị giữa đời thường, một nhân cách cao cả.

Đăng bởi: Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

Các bạn xem bài Những bài học rút ra từ bài thơ Nhàn | Ngữ Văn 10 có giải quyết vấn đề bạn học không?, nếu không, hãy bình luận thêm về Bài học rút ra từ bài thơ Nhàn | ngữ văn 10 bên dưới để https://vietabinhdinh.edu.vn/ chỉnh sửa & hoàn thiện nội dung tốt hơn phục vụ bạn đọc! Cảm ơn bạn đã ghé thăm website của trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội

Nhớ để nguồn bài viết này: Bài học rút ra từ bài thơ Nhàn | Ngữ Văn 10 của website vietabinhdinh.edu.vn

Chuyên mục: Giáo dục